Güneş Sistemi dışındaki diğer gezegenlerin, özellikle Samanyolu’ndaki en eski kıtaların Dünya’dan 5 milyar yıl önce oluşmuş olabileceğini gösteren yeni bir araştırma, galaksimizde daha gelişmiş yabancı türler barındırabileceği dair bilgileri ortaya çıkardı. Cardiff Üniversitesi‘nden gökbilimci Jane Greaves tarafından yürütülen çalışma, komşu Güneş benzeri yıldızların zaten birkaç potansiyel ev sahibi yarattığı göz önüne alındığında, kıtaları olan kayalık dış gezegenlerin keşfedilme olasılığını gösteriyor.
Araştırmanın detayları, “İlk Dış Kıta Ne Zaman Oluştu?” başlıklı çalışmada Amerikan Astronomi Topluluğu Araştırma Notları dergisinde yayımlandı.
Yeni bir yöntemle yapılan bu çalışma, levha tektoniği ile ilgili olup, bir gezegenin iç kısmındaki erimiş kaya plakalarının hareketiyle kıtaların gelişmesini sağlar. Bir gezegenin iç ısısından kaynaklanan bu hareket, magmanın katılaşmasını ve kıtaların oluşumunu engeller. Araştırmacılar, bu sürecin uranyum-238, toryum-232 ve potasyum-40 gibi radyoaktif maddeler tarafından üretilen enerjiyle ilgili olduğunu belirtiyor.
Ekip, dış gezegen mantolarının gücü ve viskozitesi gibi faktörler için modeller geliştiren bir araştırmaya odaklandı. Gaia uydusu tarafından belirlenen yıldız yaşları ile birleştirilerek, her bir yıldızın yörüngesinde dönen varsayımsal bir kayalık gezegenin plaka tektoniğinin başlangıcını tahmin etmek için kullanıldı.
Çalışma, güneş benzeri yıldızların çevresinde Dünya’nın plaka tektoniğinin başlamasından yaklaşık 2 milyar yıl önce, yani kıtaların başlangıcının gerçekleştiğini ortaya koydu. Özellikle, Dünya’dan yaklaşık 20 ışık yılı uzaklıktaki en eski kıtaların, HD 4614 civarında bulunduğu belirtildi. Çalışmanın sonuçlarına göre, bu yıldızlardaki kıtalar, Dünya’nın plaka tektoniği faaliyetinden önce ortaya çıkmış olabilir.
Ekip, özellikle HD 76932 ve HD 201891 adlı iki yıldızın öne çıktığını belirtti. Bu yıldızlar, “kalın disk” adı verilen bir bölgede, bizden 70 ila 110 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Araştırmacılar, sadece bu iki sistem içinde, Dünya’dakinden daha gelişmiş biyosferlere sahip potansiyel gezegenlerin olabileceği sonucuna vardı. Greaves, gelecekteki araştırmaların daha fazla yıldızı analiz etmek için kapsamını genişletmeyi ve plaka tektoniğine sahip gezegenleri tanımlamayı amaçladıklarını belirtti.
